Nieuwe studie onderzoekt gestoorde ademhaling bij Parkinson patiënten
In de algemene populatie werd aangetoond dat een gestoorde ademhaling tijdens het slapen (‘sleep disordered breathing, SDB’) geassocieerd is met cognitieve problemen, een verhoogd risico op een hartaanval, hypertensie, atriumfibrilleren en het verergeren van diabetes. Slaapproblemen komen ook zeer frequent voor bij patiënten met de ziekte van Parkinson (in bepaalde studies tot 90%). Deze hoge prevalentie voedt de hypothese dat SDB een belangrijke rol zou kunnen spelen in de gestoorde slaapkwaliteit van patiënten met de ziekte van Parkinson.
Uit een studie van Tandberg et al (1999, Mov Disord) bij 245 Parkinson-patiënten bleek dat 15% van de patiënten last had van excessieve diurnale somnolentie (EDS). Bovendien werd aangetoond dat EDS gecorreleerd was met de ernst van de ziekte, een achteruitgang van de cognitieve functie, het voorkomen van hallucinaties en de duur van de levodopa-behandeling. Als mogelijke oorzaken van deze EDS worden systematisch insomnia, narcolepsie-achtige problemen en het gebruik van dopaminerge medicijnen aangehaald. Over de rol van slaapapneu (een belangrijke oorzaak van SDB) bestaat echter minder overeenstemming.
Een studie van Arnulff et al. (2002, Neurology) bij 54 Parkinson-patiënten met EDS toonde aan dat 20% leed aan obstructieve slaapapneu (OSA). In deze studie kon echter geen correlatie aangetoond worden tussen OSA en de ernst van EDS. In tegenspraak met deze studie toonde onderzoek van Trotti et al (2010, Mov Disord) bij 55 Parkinson-patiënten echter een vergelijkbare OSA prevalentie aan als in de algemene populatie. Ook een studie van Diederich et al (2005, Mov disord) bij 49 Parkinson-patiënten en 49 controles met een afwijkend polysomnografisch profiel kon geen rol voor slaapapneu aantonen in de slaapfragmentatie van Parkinson-patiënten. Een studie van De Cock et al. (2009, Sleep Med) met 50 niet geselecteerde Parkinson-patiënten, 50 Parkinson-patiënten met EDS en 50 niet-slaperige controles zonder neurologische problemen tenslotte, toonde zelfs een lagere frequentie slaapapneu aan bij Parkinsonpatiënten (27%) vergeleken met normale controles (40%).
Uit de huidige literatuur komt momenteel dus geen duidelijk beeld naar voren dat de rol van SDB bij Parkinson-gerelateerde slaapproblemen schetst. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn het kleine aantal patiënten in de huidige studies, het gebrek aan goede polysomnografische profielen en het gebruik van niet-gevalideerde vragenlijsten. Als reactie hierop werd recent de University of Miami-National Parkinson Foundation (UM-NPF)-studie opgezet. Deze studie heeft als doel de rol van SDB in de slechte slaapkwaliteit van Parkinson-patiënten na te gaan alsmede de associatie tussen SDB en cognitieve problemen. Daarnaast zal de studie de veranderingen in slaapactiviteit en cognitief functioneren gedurende 4 maanden opvolgen. De studie zal 200 patiënten bevatten, zal gebruik maken van een batterij gevalideerde vragenlijsten en van iedere patiënt zal een gedetailleerd somnografisch profiel gemaakt worden. De resultaten van deze studie worden eind 2013 verwacht.
Referentie
Singer C, et al. Sleep disordered breathing (SDB) in Parkinson’s disease (PD). Gepresenteerd tijdens het MDPD congres 2012, abstract #570.
