Associatie tussen tandcariës en ischemische beroerte

Slechte mondgezondheid, met name parodontitis, is een bekende risicofactor voor ischemische beroerte. Tot nu toe was er echter weinig bekend over het effect van tandcariës op de incidentie van beroertes. Dr. Souvik Sen en collega’s onderzochten of cariës een onafhankelijke risicofactor is voor het optreden van ischemische beroerte en of er een associatie is met een specifiek ischemisch beroerte subtype. De resultaten van deze studie werden gepresenteerd tijdens AAN 2021.

Parodontitis wordt geassocieerd met een toename van systemische ontstekingsmarkers door chronische laaggradige blootstelling aan Gram-negatieve bacteriën die betrokken zijn bij de etiologie van atherosclerose en beroertes. Observationele studies hebben aangetoond dat een slechte parodontale gezondheid geassocieerd is met een verhoogd risico op beroertes. Slechte mondhygiëne draagt bij aan parodontale aandoeningen en is daarmee een potentiele risicofactor voor beroerte. Tandprofylaxe of behandeling van parodontitis kan de incidentie van ischemische beroerte verminderen.

Net als parodontitis leidt ook cariës tot tandbederf. Cariës is een infectie van de tanden, gekenmerkt door demineralisatie en afbraak van de tanden. Zowel parodontitis als cariës worden, vanwege hun effect op systemische ontsteking, in verband gebracht met hart- en vaatziekten en cerebrovasculaire aandoeningen of ischemische beroerte. Er zijn echter beperkte gegevens beschikbaar die een verband leggen tussen tandcariës en ischemische beroerte. Dr. Sen en collega’s onderzochten het effect van cariës op de incidentie van ischemische beroerte.

ARIC-cohort

Voor dit onderzoek werd gebruik gemaakt van het cohort van de ARIC-studie. Bij 6326 personen zonder beroerte in de voorgeschiedenis werd de aanwezigheid van cariës beoordeeld op basis van klinisch onderzoek van de volledige mond. Ook werden bijkomende risicofactoren zoals leeftijd, geslacht, ras, rookstatus, diabetes, socio-economische status, en parodontale aandoeningen genoteerd. Beroerte-diagnoses waren gebaseerd op computer-afgeleide diagnoses en beoordeling van het medisch dossier door een arts. Eventuele verschillen werden beoordeeld door een tweede arts. Beroertes werden verder geclassificeerd volgens etiologisch subtype als trombotische, lacunaire en cardio-embolische beroerte.

Cardio-embolische beroerte

Bij het vierde ARIC-studiebezoek had 18% (n=1146) van de 6326 deelnemers aanwijzingen voor coronale tandcariës. In totaal vonden 393 ischemische beroertes plaats van 1996-98 tot 2016, waarvan 52% (n=153) trombotisch, 20% (n=80) cardio-embolisch, en 17% (n=67) lacunaire beroertes.

Deelnemers met ≥1 coronale tandcariës (HR: 1,9; 95%-BI: 1,5-2,4) hadden een verhoogd risico op een incident ischemische beroerte, vergeleken met deelnemers zonder tandcariës. De associatie bleef significant (HR: 1,4; 95%-BI: 1,1-1,8) na correctie voor leeftijd, ras, geslacht, BMI, diabetes, rookstatus, opleiding (op basis van 3 niveaus, als alternatief voor socio-economische status) en aanwezigheid van parodontale aandoeningen. Wanneer werd gekeken naar het beroerte-subtype,  bleef er een onafhankelijke associatie (HR: 2,2; 95%-BI: 1,3-3,6) met cardio-embolische, maar niet met trombotische of lacunaire beroerte.

Conclusie

Resultaten van dit prospectieve cohort tonen een onafhankelijke associatie aan tussen tandcariës en ischemische beroerte. Deze associatie was onafhankelijk van parodontale aandoeningen. De onderzoekers rapporteren daarnaast een sterkere en onafhankelijke associatie met het cardio-embolische beroerte subtype.

Referentie

Sen S, Curtis J, Hicklin D, et al. Dental caries associated with incident ischemic stroke: atherosclerosis risk in communities study. Gepresenteerd tijdens AAN 2021; abstract S22.005