MS-STAT fase II-studie: simvastatine is neuroprotectief werkzaam bij secundair progressieve MS

In wetenschappelijke studies is aangetoond dat statines veelsoortige effecten uitoefenen op het centraal zenuwstelsel, zoals anti-inflammatoire en neuroprotectieve activiteit. Ook zouden statines de endotheliale NO-synthase activiteit verhogen, alsmede remyelinisatie stimuleren.¹

Om te onderzoeken of hogere doseringen simvastatine hersenatrofie kan afremmen en/of de progressie van invaliditeit kan vertragen bij secundair progressieve Multiple Sclerose (SP-MS), werd door Chataway et al. de MS-STAT studie opgezet. Dit is een dubbelblinde, placebo-gecontroleerde fase II-studie waarin 120 patiënten met SP-MS werden geïncludeerd die voor de start van de studie reeds twee jaar of langer tekenen van progressie van hun MS vertoonden. Verder mochten de patiënten gedurende zes maanden of langer geen ziektemodulerende therapieën hebben gebruikt en moesten ze een EDSS-waarde hebben tussen 4-6,5. In een 1:1 ratio werden deze patiënten gerandomiseerd naar een behandeling met 80 mg simvastatine (eerste maand 40 mg) of placebo gedurende twee jaar lang.

De primaire uitkomstmaat was de snelheid van opgetreden hersenatrofie per jaar, die werd gemeten door toepassing van de ‘brain boundary shift integral’ (BBSI). Secundaire uitkomstmaten waren de ‘Expanded Disability Status Score’ (EDSS), nieuwe of in grootte toenemende T2-laesies, het aantal terugvallen in de tijd en het bijwerkingenprofiel.

In totaal konden 70 patiënten per arm worden geïncludeerd, en vielen negen patiënten in totaal uit voor de eindbeoordeling (zie dia’s voor details). De resultaten tonen aan dat met simvastatine een significant voordeel werd behaald in EDSS na twee jaar behandelen: het verschil tussen beide armen bedroeg -0,254% per jaar (95% CI: -0,423 tot -0,085, p=0,003, zie dia’s). Tevens was er een positief effect op de EDSS (-0,254 [-0,464 tot -0,069], p<0,01) en op de ‘Multiple Sclerosis Impact Scale’ (MSIS-29 schaal) van -4,78 (p<0,05).

De uitkomsten voor de primaire effectiviteitsparameter, de BBSI, staan vermeld in de tabel.

Er was geen verschil tussen beide behandelingen voor wat betreft het aantal terugvallen in de tijd (p=0,473), of het aantal nieuwe of groter wordende T2-laesies (zie ook dia’s; IRR=0,72 [0,45-1,16, p=0,176].

De onderzoekers concluderen dat simvastatine een significant positief effect heeft op de invaliditeitsprogressie en een neuroprotectieve activiteit lijkt te hebben bij SP-MS. Een anti-inflammatoir effect werd niet waargenomen. Een fase III-studie is in voorbereiding om deze resultaten verder te bevestigen.

Tabel. BBSI verandering in totale hersenvolume (% per jaar); SD=standaarddeviatie.

Referenties

1. Wang J, Xiao Y, Luo M, Luo H. Statins for Multiple Sclerosis. Cochrane Database Systemic Review;2011;Dec7(12):CD008386.
2. Chataway J, Alsanousi A, Chan D, et al. The MS-STAT trial: high dose simvastatine demonstrates neuroprotection without immune-modulation in secondary progressive Multiple Sclerosis (SPMS) – a Phase II trial. 28ste Congres van The European Committee for Treatment and Research in Multiple Sclerosis, 10-13 October 2012, Lyon, Frankrijk. Late Breaking Abstract 38a.