Rode bloedcellen gekoppeld met myelinepeptiden goed verdragen

Multiple sclerose is een inflammatoire ziekte waarvan men aanneemt dat deze het resultaat is van een autoimmuunreactie gericht op antigenen in het centrale zenuwstelsel. De inductie van antigenspecifieke immuuntolerantie is daardoor een mogelijke therapeutische benadering. In de ETIMS^red-studie werd gekeken naar de haalbaarheid en veiligheid van infusie met autologe rode bloedcellen met daaraan gekoppeld geselecteerde myelinepeptiden.

Achtergrond

De primaire antigenen die een rol spelen bij de autoimmuunrespons van MS zijn niet bekend, maar vermoed wordt dat eiwitten in de myelineschede belangrijke doelwitten zijn van deze respons. De inductie van antigenspecifieke immuuntolerantie op basis van deze myeline-eiwitten is daardoor een mogelijke therapeutische benadering. Peptide-gekoppelde celtolerantie heeft laten zien effectief te kunnen zijn in diverse diermodellen van autoimmuunziekten, allergieën en transplantatietolerantie. In deze studie was het doel om de veiligheid en tolerantie te onderzoeken van een infusie met autologe rode bloedcellen met daaraan gekoppeld geselecteerde myelinepeptiden. In deze studie werden 7 peptiden gebruikt van 3 verschillende eiwitten die geacht worden een belangrijke rol te spelen: ‘myelin basic protein’ (MBP_83-99, MBP_13-32, MBP_111-129, MBP_146-170), ‘myelin oligodendrocyte glycoprotein’ (MOG_1-20 and MOG_35-55) en ‘proteolipid protein’ (PLP_139-154).

Studieopzet

In de fase Ib ETIMS^red-studie werd bij 10 relapsing-remitting MS-patiënten een infusie gegeven met autologe peptide-gekoppelde rode bloedcellen. De eerste 2 patiënten kregen een dosis van 1x10¹⁰ bewerkte bloedcellen, patiënten 3 t/m 5 kregen 1x10¹¹ cellen en patiënten 6 t/m 10, ten slotte, 3x10¹¹ cellen. Primaire uitkomst was het aantal en de ernst van de bijwerkingen, inclusief een verergering van de MS zelf. De studie bestond uit een baselinefase van 8 weken, een kernfase van 6 weken en een follow-upfase van 6 maanden. Immunologische parameters werden regelmatig bepaald.

Resultaten

De behandeling was praktisch goed uitvoerbaar. Daarbij zijn geen veiligheids- of tolerantieproblemen naar voren gekomen. Er waren geen bijwerkingen in de 24 uur na infusie en geen ernstige bijwerkingen gedurende de gehele studie. Er was geen sprake van verergering van de MS. Tijdens de studie werden ook immunologische effecten van de behandeling in kaart gebracht. Deze lieten zien dat bij de hoogste dosis sprake was van een afname van antigen-specifieke T-celresponsen op myelinepeptiden. Toename van geïnduceerde T-remmercellen (Tr1) en interleukine-10 suggereren een actief tolerantiemechanisme.

Conclusie

Autologe peptide-gekoppelde rode bloedcellen zijn veilig en worden goed verdragen door relapsing-remitting MS-patiënten. De resultaten zijn in lijn met de hypothese dat de peptide-gekoppelde rode bloedcellen zorgen voor een actieve inductie van immuuntolerantie. Naar aanleiding van deze resultaten zal gekeken worden naar mogelijke uitbreiding van de peptidecocktail met nieuwe antigenen. Daarnaast zal ook gestart worden met een fase II-studie om de effectiviteit van de behandeling te onderzoeken.

Referentie

Lutterotti A, Ludersdorfer TH, Docampo MJ, et al. Establish Tolerance in MS with myelin-peptide coupled red blood cells - the Phase Ib ETIMSredtrial. Gepresenteerd tijdens ECTRIMS 2019; abstract 339.