De Dermis-studie: de prevalentie van huidbijwerkingen, met name lokale injectieplaatsreacties en lipoatrofie, bij langdurig gebruikt van DMT's door patiënten met MS was hoog

Glatirameer acetaat (GA) en interferon-beta (IFN-b) zijn immunomodulantia (‘disease modifying drugs' ofwel DMT’s) voor Multiple Sclerose (MS) die toegediend worden via de subcutane (SC) of intramusculaire (IM) route. In de Nederlandse derMiS-studie werd geëvalueerd wat de prevalentie is van cutane bijwerkingen van chronisch gebruikte DMT's en de gevolgen daarvan op de kwaliteit van leven van MS patiënten.

In totaal deden 15 klinieken mee aan deze cross-sectionele studie die in 2010 en 2011 uitgevoerd werd. Patiënten met relapsing-remitting MS (RR-MS, n=229) die gedurende tenminste twee jaar al werden behandeld met een eerste DMT, kwamen in aanmerking voor inclusie in de studie (zie dia’s voor de patiëntenkarakteristieken).

Cutane bijwerkingen werden beoordeeld met behulp van digitale foto’s genomen van de injectieplekken door dermatologen die geblindeerd werden voor de diverse DMT-behandelingen. De generieke en dermatologie-specifieke gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (QoL) werden gemeten door middel van door de patiënten ingevulde vragenformulieren, namelijk de ‘European Quality of Life Questionnaire 5 Dimensions (EQ-5D)’ en de ‘Skindex-17’.

Een totaal van 229 patiënten werd geïncludeerd in de studie van wie 44 (19%) behandeld werden met SC GA, 60 (26%) met SC IFN-b-1b, 66 (29%) met SC IFN-b-1a en 59 (26%) patiënten met IM IFN-b-1a. De gemiddelde duur van DMT behandeling bedroeg zes jaar (spreiding: 3-12 jaar).

De uitkomsten laten zien dat 156 patiënten (68%) tenminste één cutane bijwerking ervaarden. De prevalentie van cutane bijwerkingen was hoger voor de SC DMT’s (75 tot 82%) dan voor de IM DMT (41%, p<0,001).

De meest voorkomende bijwerkingen waren lokale reacties op de injectieplaats (erythema en ecchymosis) en lipo-atrofie en deze kwamen voor bij 68% en 20% van de patiënten. (zie dia’s). De EQ-5D scores verschilden niet substantieel tussen patiënten met of zonder huidreacties. De patiënten met een cutane bijwerking hadden een significant hogere Skindex-17 psychologische- en symptoomscores dan patiënten zonder deze bijwerkingen. Het percentage patiënten met een ernstige verstoring van hun QoL was echter relatief gering voor de psychosociale- en de symptoom-Skindex subschalen (5% respectievelijk 8%).

De onderzoekers concluderen op basis van de uitkomsten dat de prevalentie van cutane bijwerkingen hoog was bij MS patiënten die langdurig werden behandeld met DMT’s. De prevalentie van cutane bijwerkingen was hoger voor de SC DMT’s (75 tot 82%) dan voor de IM DMT (41%, p<0,001]. De groep patiënten met cutane bijwerkingen ervaarde echter geen verlaagde algemene gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven.

Referentie

Balak DMW, Hengstman GJD, Hajdarbegovic E, et al. Impact on health-related quality of life by cutaneous adverse events associated with longterm disease modifying therapy in Multiple Sclerosis: the derMiS study. ECTRIMS 2012, Lyon, Frankrijk, poster 1048.