Transcraniële herhaalde magnetische stimulatie (rTMS) verbetert significant het loopvermogen bij spastische MS patiënten
In een studie van Professor Letizia Leocani uit Italië werd onderzocht of herhaalde diepe hersenstimulatie via een magnetische ‘H-vormige coil’ (rTMS ‘H-coil’) het loopvermogen van Multiple Sclerose (MS) patiënten met spasmen, die eveneens behandeld worden met revalidatie, kon verbeteren. Uit de uitkomsten blijkt dat rTMS het loopvermogen inderdaad significant verbetert, zowel de snelheid als het uithoudingsvermogen. Deze behandeling kan bovendien veilig supplementair gegeven worden aan andere behandelingen, aldus Leocani, omdat er geen ernstige bijwerkingen optreden als gevolg van de magnetische stimulatie.
Een verstoord loopvermogen heeft een grote impact op de invaliditeit van MS patiënten en er zijn hiervoor slechts een gelimiteerd aantal behandelingen voorhanden. Eerdere studies toonden aan dat herhaalde sessies met focale repetitieve transcraniële stimulatie de spasticiteit geassocieerd met MS verbetert, maar tot heden waren geen data beschikbaar voor de impact hiervan op het loopvermogen. Onlangs kwam de zogenaamde 'H-coil' echter beschikbaar die het mogelijk maakt met de magnetische straling een diepte in de cortex te bereiken van circa 10 cm en een breder gebied te bestrijken in plaats van de eerdere typen ‘coils’ die slechts focale stimulatie van de cortex toelieten tot een diepte van maximaal circa 5 cm.
In totaal 23 progressieve MS patiënten met spasticiteit van de onderste ledematen, die ook gelijktijdig revalidatietherapie ondergingen, werden gerandomiseerd tot een actieve behandeling (n=11) of een ‘sham’-behandeling (een lage straling, zijnde de controlebehandeling, n=11). Eén patiënt weigerde deelname na randomisatie. De hoogfrequentie rTMS behandelingen ('sham' of actieve) duurden tien minuten per sessie en de sessies werden gedurende drie weken gegeven, volgend op een revalidatiebehandeling. De primaire uitkomstmaat was het percentage verandering in de 10-meter looptest. De secundaire uitkomstparameters waren: loop-uithoudingsvermogen (6-min looptest), de ‘Modified Ashworth Scale (MAS)’ en de ‘Visual Analogue Scale (VAS)’ voor spasticiteit, de ’Fatique Severity Scale (FSS)’, de EDSS, PASAT en ‘Nine-Hole Peg Test (9HPT)’. Op het einde van de behandelingen toonden beide groepen verbetering voor alle uitkomstmaten (zie dia’s), alhoewel er alleen in de groep die behandeld werd met de ‘echte’ rTMS een significante verbetering optrad in de beide looptesten (10-mt-WT en 6-min-WT).
Deze groep liet een significante verbetering zien in de primaire uitkomstmaat (10-mt-WT; p<0,05), in de 6-min WT (p=0,002) en in MAS score (p=0,037) vergeleken met de ‘sham’-groep. Er traden geen ernstige bijwerkingen op en geen enkele patiënt staakte de studie als gevolg van bijwerkingen.
De conclusie van Leocano luidt dat deze bevindingen suggereren dat diepe hersenstimulatie met de 'H-coil' de effectitiviteit van revalidatie op het loopvermogen vergroot (maar uit de studie blijkt revalidatie zelf ook een effect te sorteren), zowel voor wat betreft de snelheid van lopen en het uithoudingsvermogen om verder te lopen. De behandeling is veilig en praktisch goed uitvoerbaar. Leocani pleit dan ook voor additionele fase III-studies met rTMS.
Referentie
Leocani L, Formenti A, Nuara A, et al.Walking improvement after deep rTMS with H-coil associated with rehabilitation in patients with progressive multiple sclerosis: a randomised, controlled, double-blind study. ECTRIMS 2012, Lyon, Frankrijk. Abstract 162.
