Is ASL MRI in de klinische praktijk bruikbaar als biomarker voor de vroege diagnose van de ziekte van Alzheimer?
Bij de ziekte van Alzheimer begint het pathologische proces al jaren eerder dan de cognitieve achteruitgang wordt opgemerkt en de patiënt medische hulp zoekt. Arterial Spin Labeling (ASL)-MRI is een snelle en relatief eenvoudige diagnostische methode, waarbij bovendien geen radioactief middel of contrastvloeistof nodig is. ASL-MRI geeft dezelfde resultaten als PET. Het patroon van hypoperfusie dat met deze techniek wordt gezien bij de ziekte van Alzheimer, kan ook de overgang van minimale cognitieve achteruitgang (‘mild cognitive impairment’, MCI) naar de ziekte van Alzheimer (AD) onderscheiden, aldus Gökmen.
Gökmen en collega’s gebruikten ASL MRI als biomarker bij 85 patiënten met cognitieve problemen. Vierentwintig van de patiënten hadden MCI, 23 hadden AD, 31 patiënten hadden een depressie en 7 hadden subjectieve achteruitgang van het geheugen (‘subjective memory impairment’, SMI). Deze laatste groep bestond uit patiënten die klachten hadden van cognitieve achteruitgang, maar die bij neuropsychologische en mentale onderzoeken normale uitkomsten hadden.
In de groepen met AD of MCI werd significant vaker bilaterale pariëtale hypoperfusie gezien dan in de groepen met depressie of SMI (p<0,001). Ook tussen AD en MCI was het verschil in perfusie significant. Bij MCI-patiënten was de mate van hypoperfusie 67% en bij AD 83%. Bij patiënten met een depressie die bij neuropsychologische evaluatie geen cognitieve problemen hadden, was de mate van hypoperfusie op ASL-MRI-beelden 13%. Dit was significant lager dan de hypoperfusie waargenomen in de MCI- en AD-groepen, en even groot als de hypoperfusie in de SMI-groep, die bij neuropsychologisch onderzoek evenmin cognitieve achteruitgang vertoonde.
Omdat de behandelmogelijkheden beperkt zijn nadat het neurodegeneratieve proces is begonnen, is vroege diagnostiek zeer van belang. Biomarkers hebben daarbij een sleutelpositie.
De studie van Gökmen toont aan dat ASL-MRI een snelle, goedkope optie is om in een vroeg stadium te differentiëren tussen verschillende oorzaken van cognitieve achteruitgang. ASL-MRI maakte in dit onderzoek onderscheid tussen AD en MCI en andere oorzaken.
Referentie
Alpsan Gökmen M, et al. ASL MRI in early diagnosis of Alzheimer’s disease , a biomarker suitable for clinical settings? EAN 2017; EP1001
